Dit is voor alle sturenden, van alle disciplines binnen de vereniging, en van beginner tot ervaren stuur. Ik kon nog niet lopen of ik was al aan het varen. Van zeil-roei-motor -boten tot en met het grootste schip in de binnenvaart. En ook ben ik in het bezit van een “beroeps” groot vaarbewijs.
Op het moment dat je Rijnland wegroeit zit je op een kanaal dat wordt bevaren door zeer diverse vaartuigen en beroepsvaartuigen. Als je wilt deelnemen aan het verkeer in ons land heb je je te houden aan de regels en doe je dat niet dan weet iedereen dat het daardoor gevaarlijker wordt. Waarom men denkt dat het op het water anders is en men zich kennelijk niet geroepen voelt om zich aan de regels te houden blijf mij nog altijd een onbeantwoorde vraag. Tijdens de introductie worden er heel veel regels bijgebracht, maar in de praktijk wordt het vaak niet toegepast. Door onbekend te blijven met de geldende regels en het sturen in het algemeen breng je niet alleen jezelf in gevaar maar ook de ander waterweggebruikers. Goed sturen begint bij de kennis van de reglementen. Stuurboordwal (eigen kant) is erg belangrijk. Je gaat in het verkeer ook niet midden op de weg of aan de linker kant fietsen. De scheepvaart passeert elkaar ‘bakboord op bakboord’ dus ieder blijft aan de stuurboord kant varen. Op het water houden we “rechts”.

Belangrijk voor alle sturenden:
Voor alle sturenden, skiff, de boeg van ongestuurde ploegen en de stuurman/vrouw van een ploeg geldt: Jij bent verantwoordelijk voor de veiligheid van de boot en de bemanning en draagt er zorg voor dat jij de mede vaarweggebruikers niet in gevaar brengt. Ik hoop dat men beseft wat voor een verantwoordelijkheid je hebt op het moment dat je gaat sturen. Als je er geen ervaring in hebt of onzeker bent; snel in paniek raakt of je bent niet goed op de hoogte van de reglementen, ga dan niet sturen. Je brengt daarmee anderen in een onveilige situatie en creëert daardoor onrust en onduidelijkheid in de boot.

Een goede stuur:
Geeft de juiste commando’s zowel qua uitdrukking als moment. Heeft altijd overzicht en inzicht over de gehele situatie. Straalt vertrouwen en zekerheid uit. En draagt er zorg voor dat hij of zij de roeiers veilig stuurt (dus dat ze hun hoofd niet stoten, zich niet kunnen verwonden aan obstakels) door het water. Weet hoe de boot reageert op een stuurbeweging en roept tijdig de hulp in van de roeiers ter ondersteuning van de stuurbeweging als dat nodig is. In de boot heeft de stuur het commando (en de verantwoordelijkheid) en de roeiers volgen de commando’s op. Als je in een ploeg roeit, mag je als roeier niets op eigen houtje gaan doen. Als je wilt stoppen vraag je de stuur of er gestopt mag worden en dan geeft de stuur het commando. Als je opeens stopt kan het gebeuren dat je een paar riemen in je rug krijgt en je brengt ieder ander van de ploeg onnodig in gevaar. Het kan zijn dat de stuur net een beslissing heeft genomen met oog op de vaart, die de boot maakt en die vaart wordt er opeens uitgehaald door de stoppende roeier. Daardoor kan er een onveilige situatie ontstaan. Het is in ieders belang dat men zich in de boot aan de geldende reglementen houdt. (Muiterij is nog steeds strafbaar). De roeiers mogen voor hun eigen veiligheid, niet het commando overnemen van de stuur. Als jij je niet veilig voelt bij een stuur of je hebt geen vertrouwen in de stuur, meld dat voordat je in de boot stapt. Eenmaal in de boot mag en kan je niet meer het commando overnemen van de stuur. Je mag ook een beslissing van een stuur niet corrigeren. Als je weer uit de boot gestapt bent, kan je de beslissingen bespreken, er over discussiëren, betwisten.

Hierbij een aantal tips om situaties beter te kunnen inschatten:
Als roeiers hebben we een aantal nadelen: we zitten achterste voren en we zitten heel laag. Daarbij hebben we geen communicatiemiddel als een marifoon. Daardoor is het soms lastig om te weten wat andere schepen gaan doen. Door regelmatig achterom te kijken en ver vooruit te kijken kan je voorkomen dat je in een onveilige situatie terecht komt. Vooruit kijken en overzicht houden is heel belangrijk. Als je weet dat een 8 zo’n 20 km per uur vaart, weet je ook dat het 20 meter kost om de boot stil te leggen. Daarom moet je weten wat er meer dan 20 meter voor de boot plaats vindt. Als je bij een onoverzichtelijke bocht komt, kan je “over” de bocht heen proberen te kijken of je masten van aankomend schepen ziet. Ook kan je letten op een brug die openstaat. Soms kan je in de ramen de schepen weerspiegeld zien. Als je er op let kan je heel wat scheepsbewegingen herkennen en tijdig maatregelen nemen om te voorkomen dat jij en je ploeg in onveilig situaties terecht komen. Voorkomen is beter dan genezen. Vaar een bocht altijd aan stuurboord zijde open. ( Daar wordt mee bedoeld, dat je een bocht naar bakboord altijd eerst overzichtelijk moet hebben) en snij de bocht niet af. Hoe meer stuurervaring je hebt hoe beter. En wees niet eigenwijs; als je zonder stuurervaring aan een toertocht begint ontstaan er onverwachte situaties waar je geen raad mee weet en bederf je, doordat mensen zich onveilig gaan voelen, alle plezier die men aan een toertocht kan beleven.

Sturen is een constant leerproces, en als je er voor open staat leer je elke dag weer wat. Ik zelf leer nog elke dag. Geen boot is gelijk en geen ploeg is gelijk. Een goede stuur is goud waard en ik gun iedereen een plezierige roei ervaring. En zorg ervoor dat je als stuur het op een positieve roei-ervaring houd. Afgelopen weekend had er een 8 een aanvaring met palen en sloegen om. Veel schade verwondingen en een vreselijke ervaring. En dat alleen omdat de stuur het overzicht had verloren. Nogmaals ga geen wedstrijd, toertocht, coastalroeien sturen als je er geen ervaring in hebt. Doe ervaring op en zorg dat je controle krijgt over de ploeg en de boot. Als je dat een lange tijd hebt gedaan, kan je een toertocht, wedstrijd of coastal wedstrijd sturen.

Saskia de Vlas.