Onderkoeling

De normale lichaamstemperatuur van een gezond persoon zit tussen de 35,5 °C en de 37 °C. Onderkoeling van het lichaam begint als de lichaamstemperatuur zakt tot onder de 35 °C. Als de lichaamstemperatuur onder de 32 °C zakt, wordt de situatie kritiek. Juist handelen bij een onderkoeld slachtoffer kan levensreddend zijn.

Lichte  onderkoeling

Wanneer de kerntemperatuur van het lichaam onder de 35° begint te zakken, is er sprake van onderkoeling. Het lichaam zal eerst zelf proberen warmte op te wekken door sneller te gaan ademen en te rillen. Zorg daarom dat het slachtoffer niet verder afkoelt.

Wat stel je vast?

• Oncontroleerbaar rillen
• Koude, bleke en droge huid. Soms blauwe lippen, oren, vingers enz.
• De ademhaling gaat van erg snel naar langzaam en oppervlakkig
• Vermoeidheid, suffigheid. Wat doe je?
• Breng het slachtoffer in een warmere omgeving
• Geef bij een beginnende onderkoeling warme, liefst goed gesuikerde dranken, mits het aanspreekbare slachtoffer zelf de beker kan vasthouden
• Wikkel het slachtoffer inclusief het hoofd in een (isolatie) deken: Goudkleur buiten, zilverkleur binnen zijde
• Bel of laat 112 bellen bij een dalend bewustzijn.

Ernstige  onderkoeling

Bij een ernstige onderkoeling houd het slachtoffer op met rillen. Aangezien het om een levensbedreigende situatie gaat moet 112 direct gebeld worden. Ook zal het slachtoffer beschermd moeten worden tegen verdere afkoeling. Knip als het kan natte kleding weg. Wikkel het slachtoffer in een (fleece) deken of isolatiedeken: Goudkleur buiten, zilverkleur binnen zijde. Gebruik zo nodig meer dan één isolatiedeken. Geef het slachtoffer niets te eten of te drinken. Voorkom onnodig bewegen.

Wat stel je vast?

• Het slachtoffer stopt met rillen
• Dalend bewustzijn
• Verminderde reflexen
• De hartslag daalt
• De spieren worden stijf
• Mogelijk blauwe lippen, oren, vingers en benen. Wat doe je?
• Bel of laat 112 bellen. Zet de mobile telefoon op luidsprekerstand.
• Voorkom verdere afkoeling: wikkel het slachtoffer in dekens en wikkel armen en benen afzonderlijk in
• Voorkom onnodige bewegingen of verplaatsing van het slachtoffer
• Verwijder (knip) eventueel natte kleding
• Geef het slachtoffer niets te eten en drinken.

Niet doen

• Opwarmen onder een douche of warm bad. Dit kan leiden tot snelle vasodilatatie (verwijding van de bloedvaten) aan het huidoppervlak met als gevolg dat koud bloed vanuit de extremiteiten (zoals armen en benen) terugstroomt naar het hart, wat bekend staat als het "afterdrop"-fenomeen. Dit kan het interne orgaansysteem verder belasten en kan ernstige complicaties veroorzaken, waaronder hartritmestoornissen.
• Geef géén eten of drinken
• Alcohol verwijdt de bloedvaten en kan juist daling van de temperatuur van vitale organen tot gevolg hebben.
• Onnodige beweging. Beweeg een onderkoeld slachtoffer zo weinig mogelijk, behandel het lichaam alsof het van glas is gemaakt.

Veiligheidsmiddelen

In het verenigingsgebouw zijn de volgende middelen aanwezig:

• Een reddingsklos (bij de nooduitgang in de roeiloods)
• EHBO-materiaal en reddingsdeken (in de sociëteit en werkplaats)
• AED (in de sociëteit bij de bar).

Bij een acute hartstilstand moet het slachtoffer zo snel mogelijk medisch worden behandeld. Bel 112, zeg dat het om een reanimatie gaat. Begin zo snel mogelijk met reanimeren. Een aantal leden is daartoe opgeleid Naast de AED hangt de lijst met te nemen akties.

De reddingsdeken is gemaakt van aluminiumfolie en heeft een zilveren en een gouden zijde. Als de zilveren zijde naar het lichaam is gekeerd houdt de isolatiedeken de lichaamswarmte vast en wordt onderkoeling voorkomen. Belangrijk is dat het hele lichaam, op het gezicht na, wordt ingepakt en dat de folie zo dicht mogelijk tegen het lichaam zit. Verwijder géén kleding, ook als deze nat is. Met de gouden zijde naar het lichaam toe weerkaatst zonlicht tegen de zilveren zijde. Dit voorkomt oververhitting van het lichaam.

Hoe voorkom je onderkoeling?

Kleed je op het ‘verslaan van de kou’. Een paar lagen kleding zijn effectiever dan één warm kledingstuk. De buitenste laag moet wind- en waterdicht zijn. Gebruik en geef geen alcohol bij koude. Alcohol versnelt warmteverlies en vermindert het oordeelsvermogen. Wees gespitst op tekenen van afkoeling bij jezelf en bij anderen. Blote armen, benen en hoofden vergroten het risico. Vaar ‘s winters niet alleen in een skiff, wees extra voorzichtig bij het wisselen in de boot (als dit echt nodig is) en blijf dicht bij de wal. Zoek geen verlaten vaarwater op waar bij problemen niemand je ziet en niemand je gaat helpen. Draag een reddingsvest als het water <20 °C.