Omslaan

Wat doe je?

• Het grootste gevaar is koud water ( < 20 ºC). Je krijgt een cold shock, een oncontroleerbare, op hyperventie lijkende ademhaling. Dit is de belangrijkste oorzaak van verdrinking. De abrupte toename van de ademhaling kan aanleiding geven tot een paniekreactie met inname van teveel koud water i.p.v. lucht. Hoe kouder het water, hoe intenser de reactie. Zorg eerst dat je je ademhaling weer onder controle hebt.
• Klim/hang op de boot zodat je vitale centrale organen uit het koude water komen. De boot is je reddingsvlot! Probeer naar de kant te komen. Ga direct uit het water. Red eerst jezelf en je ploeg, laat anderen de boot ophalen.
• Geef noodsignalen Probeer voorbijgangers te laten helpen. Vraag omstanders 112 te bellen. Of doe dat zelf. Vraag jassen, dekens om lichaamswarmte vast te houden. Spaar energie en maak jezelf klein terwijl je op hulp wacht. 
• Als je samen bent met anderen, kruip dan zo dicht mogelijk bij elkaar. Dit helpt niet alleen de lichaamstemperatuur te behouden, maar maakt het ook makkelijker voor hulpdiensten om jullie te vinden. Onderkoeld? Kijk op de pagina 'Onderkoeling' hoe je een onderkoeld slachtoffer kunt helpen.

1-10-1 regel = levensreddend

• 1 minuut voor controle ademhaling;

  Je kunt de fases van een cold shock ruwweg opdelen in 1-10-1. De eerste 1 staat voor 1 minuut. In de eerste minuut dat je het water raakt krijgt je lichaam een schok door de plotselinge aanraking met kou. Dit resulteert soms in ongecontroleerd inademen of hyperventileren waarbij je ongecontroleerde water inneent via je mond of neus.

• 10 minuten om zinvol en doelgericht te bewegen;

  Als je niet te veel water hebt binnengekregen en je overleeft de eerste minuut, kom je in de tweede fase: 10 minuten. Dit zijn de 10 minuten waarin je nog geen zware verschijnselen hebt. Je krijgt wel lichte verschijnselen: kippenvel, rillen, blauwe lippen. Dit zijn de 10 minuten waarin je nog in staat bent om iets  zinvols te doen voor jezelf, bijvoorbeeld op de boot hangen/klimmen en naar de kant uit het water klimmen. Of dit daadwerkelijk 10 minuten zijn is natuurlijk afhankelijk van de watertemperatuur. In water van 5 graden Celsius zijn het eerder 5 minuten.

• 1 uur voordat bewusteloosheid optreedt door onderkoeling;

  Vervolgens komt de laatste fase, opnieuw een 1, alleen staat die deze keer voor 1 uur. In dit uur raak je zwaar onderkoeld. Dat betekent dat het bloed begint weg te stromen uit je ledematen en niet vitale organen. Het bloed concentreert zich op het brein, het hart en de longen. In dit gebied zal de bloeddruk dan ook enorm stijgen (dit kan bij ouderen of mensen die kwetsbaar zijn door eerdere ziektes of aandoeningen leiden tot bijvoorbeeld een hartaanval of een hersenbloeding). In de ledematen verdwijnt het gevoel en de coördinatie, iemand in deze fase van onderkoeling kan hierdoor dronken overkomen. Belangrijk in deze fase is dat als je iemand uit het water haalt, je deze persoon zo veel mogelijk horizontaal houdt. Als je de persoon rechtop zet op het land, ontstaat er een ‘vrije val’ van bloeddruk omdat het bloed dan plotseling naar de benen stroomt, hierdoor kan iemand heel snel sterven. Hou de persoon dus horizontaal en warm hem of haar langzaam op.

Reddingsvest

Een reddingsvest helpt in de eerste plaats bij het te water gaan in koud water ( < 20 ºC). De kans op een cold shock is in de eerste minuut acuut. Je hebt dan geen controle over je ademhaling en je dreigt daardoor in die eerste minuut veel water binnen te krijgen. De cold shock is de belangrijkste oorzaak van verdrinking.

Daarnaast houdt een reddingsvest je goed drijvend in situaties dat bijvoorbeeld de kant verder weg is. In koud water lukt zwemmen niet langer dan 10 minuten. Een volautomatisch reddingsvest houdt ook een bewusteloze drenkeling veilig drijvend.

Het beste reddingsvest is een vest wat ook echt wordt gedragen. Voor roeiers is het draagcomfort bepalend. Een slecht zittend vest wordt niet aangetrokken en belemmert de roeihaal. Ga dus altijd voor de aankoop een reddingsvest passen. Een vest moet de handen bij de uitpik niet in de weg zitten. Voor vrouwen en kleine mensen is een aandachtspunt dat het vest zo glad mogelijk voor het lichaam valt. De hiernaast getoonde Secufit van Secumar is speciaal ontworpen voor roeiers en heeft geen sluiting aan de voorkant. Dit vest wordt als een soort kraag rond de nek gedragen.

Een reddingsvest wordt altijd gedragen over de kleren. Trek nooit een jas, trui of iets dergelijks over het reddingsvest aan. Een reddingsvest dat zich dan opblaast, drukt de longen in. 
Info sheet KNRB: Welk reddingsvest voor roeiers

Hielstrings

Bij roeien is het belangrijk dat je stevig vastzit aan je voetenbord. Vooral bij wedstrijdroeien, omdat je maximaal wilt profiteren van de kracht die je benen op de boot uitoefenen. In wedstrijdboten zitten daarom vaak aan het voetenbord vastgeschroefde schoenen.

Ook in recreatief materiaal kan je je voeten stevig vastmaken in de zogenaamde "flexheels": in hoogte verstelbare zwarte kunststof zooltjes met hakstuk en riempje.

Als je omslaat wil je juist dat je schoenen niet vast zitten. Bruut geweld is nodig: lostrekken die voeten!  Daarom zitten er riempjes tussen de hak van de schoen en het voetenbord: de hielstrings. Ze zijn nét lang genoeg om je voldoende bewegingsvrijheid te geven bij het roeien én ze helpen bij het loskomen bij omslaan. Bevestig en controleer altijd de hielstrings als je vaart in een boot met flexheels of vaste schoenen!

Het roeien met hardloopschoenen in flexfeets wordt afgeraden. Die schoenen hebben vaak een breed uitlopende voet en kunnen zich vastklemmen in de flexheels. Dat is gevaarlijk. Gebruik schoenen met een smalle voet, bijvoorbeeld gewone gympen.

KNRB wedstrijdreglement: Indien hielstrings of een soortgelijke constructie gebruikt wordt, dan mag de hak niet meer dan 7 cm omhoogkomen. 

Actuele watertemperatuur